Είναι που λένε, «απ’ αλλού το περιμέναμε κι απ’
αλλού μας ήρθε».
Γιατί έχει γίνει πλέον καθαρό πως μια πανδημία
σαν αυτή του Covid δεν πρόκειται να πάρει τέλος με
όρους οικονομίας ελεύθερης αγοράς.
Εξ ου και οι άτολμες διστακτικές παραινέσεις που
ακούγονται όλο και πιο πυκνά για την ανάγκη γενίκευσης του εμβολιασμού (το έχει
πει ο Π.Ο.Υ., το είπε και ο Μπάιντεν τελευταία), ενόσω οι χώρες του τρίτου
κόσμου επανατροφοδοτούν τους πληθυσμούς της γης με νέες μεταλλάξεις, λόγω των ασήμαντων
ποσοστών εμβολιαστικής τους κάλυψης. Ήρθε η σειρά της μετάλλαξης Ο! Και μετά τί ακολουθεί;
Κανείς ωστόσο μέχρι στιγμής δεν φαίνεται
διατεθειμένος να επωμιστεί το κόστος για τον κρατικό παρεμβατισμό που απαιτεί η
περίσταση,
για την άρση της πατέντας των εμβολίων,
και του όποιου φαρμακευτικού ή άλλου μέσου κριθεί στο μέλλον ότι θα φέρει αποτέλεσμα!
Την ίδια στιγμή οι χώρες αυτές υποφέρουν διπλά
σε σχέση με τον ανεπτυγμένο κόσμο, αφού, από τη μια δεν έχουν πρόσβαση στα εμβόλια κι απ’
την άλλη υποφέρουν τις συνέπειες των περιοριστικών μέτρων που χτυπά άνισα κάθε πτυχή
της ήδη υποβαθμισμένης ζωής τους. Εμπόριο, υγειονομική κάλυψη και εκπαίδευση πλήττονται
βαρύτερα γι’ αυτούς, κοινωνικές κατακτήσεις και πολιτικές ελευθερίες παίρνουν όλα την κάτω βόλτα, διογκώνεται το φάσμα της πείνας και του αναλφαβητισμού.
Η
παράπλευρη πανδημία!
Θα συνεχίσουμε να ξορκίζουμε το κακό, δήθεν αιφνιδιασμένοι από μια εξέλιξη που ήταν τόσο προβλέψιμη;
Επιμένοντας κυνικά και απάνθρωπα - όσα πάνε κι
όσα έρθουν - στη ρότα της αυτορρύθμισης, μη τυχόν και τεθεί σε αμφισβήτηση το οικονομικό
μοντέλο ;
Οι επιδημιολόγοι το
λένε Υπερέχουσα Θνητότητα, μεταφράζοντας τον όρο Excess Mortality.
Πόσο δηλαδή μετέβαλε
τον συνολικό αριθμό των θανάτων η πανδημία Covid, συγκρίνοντας με τα προ πανδημίας μεγέθη. Ή αλλιώς, με τον αναμενόμενο αριθμό θανάτων, αν δεν είχε εκδηλωθεί
ποτέ το συγκεκριμένο νόσημα.
Τί πλεονέκτημα έχει
αυτός ο δείκτης σε σχέση με τους καταγραμμένους θανάτους Covid;
Δίνει ολοκληρωμένη
την εικόνα της αύξησης των θανάτων όχι μόνο επί των ασθενών Covid, αλλά και των ασθενών που έφυγαν από κάθε άλλη αιτία.
Είτε γιατί το νόσημά τους ήταν θανατηφόρο αυτό καθαυτό.
Είτε γιατί το υγειονομικό σύστημα της χώρας τους απέτυχε να τους
υποστηρίξει έγκαιρα και δραστικά, λόγω της πίεσης που δέχτηκε σε σχέση με τις
εφεδρείες που διέθετε (νοσηλευτικές μονάδες, αριθμός – κατανομή – ειδίκευση– ειδικές
μονάδες – ΜΕΘ – επιχειρησιακή ετοιμότητα των υπηρεσιών υγείας).
Είτε γιατί οι αρμόδιες αρχές στάθηκαν ανεπαρκείς στο να περιορίσουν
την πίεση του συστήματος και να εφαρμόσουν αξιόπιστη διαχείριση και ενημέρωση.
Για όσους τα
στατιστικά νούμερα έχουν ενδιαφέρον προκειμένου να βγάλουν τα συμπεράσματά τους με τρόπο
τεκμηριωμένο και να διαμορφώσουν την άποψή τους και τη στάση τους, τα στοιχεία
είναι διαθέσιμα σε διαδραστικούς πίνακες.
Ανάμεσα σε
άλλα, στους πίνακες αυτούς μπορούν να
δουν για κάθε χώρα ξεχωριστά τη διακύμανση των θανάτων που ξεπέρασαν τον μέσο
όρο θανάτων πριν την πανδημία και σε βάθος 5ετίας, συνολικά αλλά και ανά
εβδομάδα, απ’ τις αρχές της πανδημίας (Ιανουάριο 2020) μέχρι πρόσφατα.
Στη διάρκεια της πανδημίας
, σύμφωνα με στοιχεία διαθέσιμα μέχρι τις 5 Σεπτεμβρίου 2021, η Ελλάδα αύξησε
το ποσοστό των συνολικών πάσης φύσεως θανάτων πάνω από 17% σε σχέση με τα προ
πανδημίας μεγέθη.
Κι αν το 2020
έκλεισε με 4.838
θανάτους Covid, καταγράφοντας 4.212 μόνο τους 2 τελευταίους μήνες, Νοέμβρη και
Δεκέμβρη, το 2021 απειλεί να προσθέσει 13-14000
επιπλέον νεκρούς, παρά τους εμβολιασμούς, τα λοκντάουν και τη γενική μιζέρια
των περιορισμών.
Πέρα απ’ αυτό τον μακάβριο
απολογισμό για ζωές που χάθηκαν πριν την ώρα τους, υπάρχουν οι ζημιές που οι
αριθμοί δεν έχουν τουλάχιστον ακόμακαταγράψει, αν και ο κόσμος τις ζει στο
πετσί του, ζημιές στην ήδη υπερχρεωμένη οικονομία, στην επιβίωση επιχειρήσεων
και στις εργασιακές σχέσεις.
Ακόμα χειρότερα,
υπάρχει κόστος κονωνικό, όταν η εκπαίδευση σέρνεται και τα νοσοκομεία μας έχουν
εξαντλήσει τις αντοχές τους. Και το πιο πολύ, η διχαστική αμφισβήτηση που
τείνει να σαρώσει τις βεβαιότητες και την ασφάλεια για την κεκτημένη γνώση, την
ίδια την κοινωνική συνοχή.
Επικίνδυνοι καιροί! Δεν ξέρω πώς αναστρέφεται αυτή η πορεία. Ξέρω
μόνο πως, όσο κι αν επιμένουν να μας χρεώνουν το βάρος της ατομικής ευθύνης σαν
αντίβαρο σε πολιτικές επιλογές που λείψανε, η εσωστρέφεια και η ατομική στάση από μόνη της
δεν είναι η λύση.
Κάποτε όμως πρέπει
να γίνεται η αρχή, να ανοίγουν επιτέλους θέματα που επηρεάζουν τη ζωή όλων μας και
κανείς δεν έχει τολμήσει να αγγίξει. Ακόμα κι αν διατηρούνται οι επιφυλάξεις για
τον ενδεχόμενα προσχηματικό χαρακτήρα τέτοιων «ανοιγμάτων».
Η Φράνσις Χάουγκεν, πληροφοριοδότις
(whistleblower), πρώην υπάλληλος του Facebook,καταγγέλλει την
εταιρεία πως δεν έχει κάνει τίποτα για να καταπολεμήσει τα φαινόμενα της παραπληροφόρησης
και της ρητορικής μίσους.
Η Χάουγκεν έγινε προ ημερών δεκτή σε ακρόαση από το Ευρωκοινοβούλιο
στις Βρυξέλλες στα πλαίσια μιας ευρύτερης Ευρωπαϊκής περιοδείας που άρχισε από
το Ηνωμένο Βασίλειο και τη Γερμανία στη συνέχεια.
Από την στιγμή που αποκάλυψε την ταυτότητά της η Χάουγκεν έχει
εξελιχθεί σε μια μαχητική φωνή υπέρ του ρυθμιστικού ρόλου του κράτους, ώστε να
χαλιναγωγηθούν οι τάσεις υπερεξουσίας στα πλαίσια της ψηφιακής οικονομίας.
Στη διάρκεια της ακρόασης, που κράτησε πάνω από τρεις ώρες, η Χάουγκεν
κάλεσε τους Ευρωπαίους νομοθέτες να αξιοποιήσουν τη μοναδική ευκαιρία της γενιάς μας ώστε να εξισορροπηθεί η Τεχνολογία
με τη Δημοκρατία, συμβάλλοντας σ’ ένα ασφαλέστερο διαδικτυακό περιβάλλον.
«Δε γίνεται να συνεχίσει το Facebook να παριστάνει “τον δικαστή, τους ενόρκους, τον εισαγγελέα και τους μάρτυρες”για
τον κόσμο του διαδικτύου», είπε απευθυνόμενη στους Ευρωβουλευτές.
«Οι δημοκρατίες πρέπει να παρέμβουν με νέα νομοθετήματα».
Μηχανικός πληροφορικής η ίδια, κατηγόρησε τον πρώην εργοδότη της (Ζούκενμπεργκ)
ότι υπονομεύει την υγεία, την ασφάλεια και την κοινωνική συνοχή σ’ όλο τον
κόσμο, εξ αιτίας της κατά σύστημα αποτυχίας να θέτει όρια στη διασπορά ψευδών ειδήσεων και της
ρητορικής μίσους.
«Βρίσκομαι εδώ σήμερα επειδή πιστεύω πως η πλατφόρμα βλάπτει τα
παιδιά, συσσωρεύει διχασμό και πλήττει τη δημοκρατία » η αρχική της δήλωση.
Η Χάουγκεν είπε πως η εταιρεία διαθέτει τα εργαλεία για να
εξασφαλίσει ασφαλέστερο Facebook,όμως αποφεύγει να αναλάβει τις ενδεδειγμένες μεταρρυθμίσεις, για να
μη μειωθούν τα κέρδη της. Αυτή η άρνηση για αλλαγή πορείας, πρόσθεσε, έχει ήδη
καταλήξει σε «κλιμακούμενη βία», εξέλιξη που δεν πρόκειται να σταματήσει, αν δεν ανακοπεί
από καινούργια νομοθετήματα.
«Δε χρειαζόταν να φτάσουμε σ’ αυτό το σημείο», παρατήρησε. «Ο λόγος
που βρισκόμαστε εδώ σήμερα είναι γιατί οι επιλογές του Facebookείναι σε μεγάλο βαθμό αυθαίρετες και ανεξέλεγκτες».
Και συνέχισε, περιγράφοντας το Facebook σαν μια
απροσπέλαστη«κερδοφόρο μηχανή» που έχει
καταστήσει αδύνατο για τις κρατικές αρχές, τους ειδικούς, την ακαδημαϊκή
κοινότητα, ακόμα και για τους μετόχους της να έχουν πρόσβαση στα δεδομένα της
και να αντιλαμβάνονται με ποιό τρόπο πραγματικά λειτουργεί και πώς επηρεάζει
τις κοινωνικές σχέσεις.
«Κανένας σχεδόν εκτός της εταιρείας δε γνωρίζει τί γίνεται μέσα
στην εταιρεία», είπε στο σώμα. «Κανένας
δε έχει καλύτερη εικόνα για τις βλαβερές επιλογές του Facebook από το ίδιο το Facebook”.
Η πολυεθνική με έδρα την Καλιφόρνια, σημειώνει, γνωρίζει
«τουλάχιστον» από το 2018 ότι τα πολιτικά κόμματα στην Ευρώπη εκμεταλλεύονται
το κλίμα πόλωσης για να προσεγγίζουν τους πολίτες ταχύτερα και πλατύτερα. Οι διαδικτυακές
καμπάνιες που βασίζονται σε διχαστικά μηνύματα είναι «πέντε με δέκα φορές»
φθηνότερες, όπως είπε.
Το Facebook αρνείται τις
κατηγορίες της Χάουγκεν και υποστηρίζει πως η δική της εκδοχή για τα πράγματα
είναι ανυπόστατη και φαιδρή.
Ωστόσο, μεσούντωντων σκανδάλων χειραγώγησης της κοινής γνώμης, η εταιρεία προτίμησε να
προβεί στον αντιπερισπασμό της μετονομασίας (θα μετονομαστεί σε META) για να εστιάσει στο νέο της μετα-προφίλ, έχοντας στα σκαριά μια
πλατφόρμα εικονικής πραγματικότητας όπου ο κόσμος θα μπορεί να συναντιέται, να
δουλεύει και να παίζει.
Η αιφνίδια εξαγγελία
αυτού του μετα-προφίλ αντιπροσωπεύει την τακτική της πολυεθνικής να πηγαίνει
παρακάτω σε νέα προγράμματα, αντί να σταθεί να αντιμετωπίσει τα προβλήματα που
έχουν δημιουργήσει τα προγράμματα που ήδη τρέχουν.
Στη διάρκεια της ακρόασης
η Χάουγκεν ρωτήθηκε από Ευρωβουλευτές για την άποψή της σχετικά με τον Νόμο
για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες - Digital
Services Act (DSA), το πρώτο σε παγκόσμια κλίμακα σχέδιο νόμου σχετικά με τους
όρους της ψηφιακής οικονομικής δραστηριότητας.
Δημοσιευμένο από τον
Δεκέμβρη του 2020 από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το DSAείναι ένα κείμενο κανόνων για την προστασία των θεμελιωδών
δικαιωμάτων των καταναλωτών και την ενίσχυση της διαφάνειας και του πλαίσιου
λογοδοσίας από μέρους των διαδικτυακών πλατφορμών.
Οι κανόνες που
θεσπίζονται περιλαμβάνουν ένα σύνολο υποχρεώσεων για τους παρόχους του
διαδικτύου, τις υπηρεσίες φιλοξενίας (όπως το cloud), τις πλατφόρμες του
διαδικτύου (όπως τα καταστήματα ψηφιακών εφαρμογών και τα μέσα κοινωνικής
δικτύωσης) και τις αποκαλούμενες «ευρείας χρήσης ψηφιακές πλατφόρμες», δηλαδή εκείνες
που απευθύνονται σε πάνω από το 10% του
πληθυσμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το Facebook έχει μόνο στην ΕΕ πάνω από
250 εκατ. χρήστες.
Λόγω του μεγέθους
της, του κοινού της και των κερδών της, αυτή η τελευταία κατηγορία (των
υπηρεσιών διαδικτύου) είναι εκείνη με την μακρύτερη λίστα κανόνων και
υποχρεώσεων, που περιλαμβάνουν την τήρηση κωδίκων συμπεριφοράς, την κοινή χρήση
δεδομένων με τις κρατικές αρχές, την αποκάλυψη των αλγορίθμων που η εταιρεία
χρησιμοποιεί για την προώθηση οδηγιών, και εντέλει την ισχυροποίηση της θέσης
του χρήστη να καταγγέλλει παράνομο περιεχόμενο.
Η Χάουγκεν
τοποθετήθηκε θετικά για την νομοθετική αυτή πρόταση, λέγοντας πως διαθέτει «την
δυναμική να αποτελέσει ένα παγκόσμιο πρότυπο» και πηγή έμπνευσης για να ακολουθήσουν
κι άλλες χώρες.
«Είναι πολλά αυτά
που διακυβεύονται εδώ. Η γενιά μας έχει τη μοναδική ευκαιρία να θεσπίσει επιτέλους κανόνες για τη λειτουργία του διαδικτύου.»
